Column: de eerste keer – betoog begroting 2019
10 november 2018
Als laatste, maar de eerste keer, ja de eerste keer, dat hebben we allemaal regelmatig. Ik ook vanavond. Maar ik ben blij hier te staan voor u als gemeenteraad, het college en andere aanwezigen. Mijn 1e keer een programmabegroting doen als fractievoorzitter. Dank ook speciaal voor de ambtelijke organisatie voor het beantwoorden van de vele vragen.
In mijn 1e betoog zal ik u meenemen door de programmabegroting 2019. Voor mijn 1e punt ga ik terug naar de verkiezingen van maart jongsleden. We zijn als lijst 1 de verkiezingen ingegaan en zijn 1e gebleven als grootste partij ook al was dat nipt. We zijn als 1e partij meegevraagd door gemeentebelang en CDA om samen een coalitie te vormen en dat konden we zeer waarderen.
Na het vormgeven aan het coalitieakkoord waarin we als Kern ’75 ons partijprogramma uitstekend kwijt konden, zijn we blij dat we de coalitie voort kunnen zetten. We moeten aan de slag om de grote ambities en wensen waar te gaan maken. Ik denk dat collega raadsleden toch wel kunnen beamen dat er een grote opgave ligt met het coalitieprogramma. Op de 1e plaats de centrumplannen en de spoorzone, maar ook woningbouw, een nieuwe basisschool de Wildschut, duurzaamheid, kwaliteitsgroen, energietransitie en afval. Dit zijn allemaal onderwerpen die ons de 1e maanden hebben beziggehouden. Drukke 1e maanden dus en dat belooft wat voor de toekomst.
Nu ga ik u meenemen in wat ons de eerste jaren te wachten staat.
Beginnende met het 1e blad, de aanbiedingsbrief. Kern ‘75 vindt het een gemiste kans van het college om niet beter uit te leggen waarom de extra OZB-verhoging van 6% nodig is. Het is namelijk goed uit te leggen. De boven trendmatige OZB-verhoging is voor het realiseren van Centrumplannen, Spoorzone, reconstructie Hulten, het IHP verder afmaken zoals bouwen Wildschut, renovatie sporthal Achter de Tuintjes en nog veel meer. Heel veel zaken waarmee we onze kernen leefbaar houden en daar horen ook middelen bij. En ondanks deze verhoging blijft de gemeente Gilze en Rijen nog steeds horen tot de 20% gemeenten met de laagste belastingdruk. Maar wel met een goede moderne basisscholen, sportvoorzieningen, centrumplannen en in de toekomst een mooie spoorzone.
Als u naar de 1e 10 pagina’s van de begroting kijkt en die zijn toch het belangrijkste hebben wij als fractie mogen leren van mijn voorganger Walter in een masterclass begroting. De 1e pagina’s gaan over wat het coalitieprogramma gaat kosten en wat de gevolgen zijn vanuit de verschillende circulaires vanuit Den Haag. Misschien een aandachtspuntje voor de landelijke partijen: We worden voor de verkiezingen blij gemaakt met de toezegging voor flink wat extra budget maar helaas wordt dit in september om zeep geholpen: dit brengt ons als gemeente in een lastig parket. 1 zwaluw maakt nog geen zomer is gebleken, al hebben we wel een mooie zomer gehad. Laat dat een mooi voorteken zijn voor de komende periode. Een beetje jammer van de invloeden vanuit Den Haag, maar door goed beleid van onze gemeente hebben we toch een sluitende begroting. Een punt van aandacht is ook een tijdelijke dip in het weerstandsvermogen. Deze wordt voornamelijk veroorzaakt door vele gronden die we bezitten, maar die we niet hebben uitgeven om woningen en bedrijven te bouwen. Om wat voor reden dan ook. Al hebben we recent te horen gekregen dat de verkoop van industriegronden nu toch op gang aan het komen is. Op het weerstandsvermogen kom ik later terug als ik de inhoudelijke programma’s bespreek.
Nu ga ik per programma in op wat aandachtpunten. Voor het 1e programma staat dat we aandacht gaan hebben voor een viering van 75 jaar bevrijding. Kern ’75 vindt het goed dat hier aandacht aan wordt geschonken en daar kunnen we ook achter staan.
Betreffende veiligheid, wat toch erg belangrijk is hebben we naar onze mening samen met de burgemeester een mooi programma opgesteld en hiervoor nemen we ook meerjarig extra middelen op. De eerste resultaten hebben we reeds kunnen zien met de meldbox en BOA’s die actief zijn op Social Media. Een goede ontwikkeling. Als laatste punt voor het programma bestuur wil ik aandacht vragen voor de te lange procedures betreffende het asielbeleid vanuit het Rijk. De afgelopen jaren zijn hiervoor meerdere malen moties ingediend die het steeds niet hebben gehaald. Over de formulering van de moties zijn we in het verleden helaas nooit eens geworden. Wij vinden toch dat we hier als gemeenteraad een statement moeten maken aangezien we als gemeente en de mensen een warm hart toedragen. Asielprocedures kunnen nu wel 9 jaar duren en dat zien we graag anders. 5 jaar verblijven in onzekerheid is humaan gezien al erg lang en wij hopen dan ook dat de regering de procedures op korte termijn gaat verkorten. Daarom dienen we samen met CDA en PvdA een motie in genaamd proces asielprocedure.
Voor het onderdeel verkeer, vervoer hebben we vele herinrichtingsprojecten en reconstructies op de rol staan. Hier hebben we toch wel een zorgpunt. Vele straten in de wijken zijn in mindere staat. Dit evenals het groen. Beheer en onderhoud in het openbaar gebied wordt steeds lastiger. Daarnaast vraagt de klimaatverandering een andere kijk op het inrichten van de openbare ruimte. Om in de toekomst duurzaam ingerichte wijken te realiseren zijn wij van mening dat we hier ook actie op moeten zetten. Hiervoor dienen we een motie in, genaamd duurzaam inrichten van wijken en straten en dit doen we samen met CDA, Gemeentebelang, PvdA en D66. Met deze motie willen we een programma gaan vormen waar uiteindelijk heel onze gemeente een duurzame en klimaat adaptieve openbare inrichting hebben.
Voor het onderdeel economie hebben we ook een zorg en het college onderschrijft deze zorg in de beantwoording van onze vragen. Met de motie bedrijventerrein Wijkevoort denken we het college te kunnen ondersteunen om met een goed verhaal richting de gemeente Tilburg en de Regio Hart van Brabant te gaan. Wij zijn namelijk van mening dat dit bedrijventerrein niet zou moeten gaan concurreren met Midden Brabant Poort zoals de gemeente Tilburg nu voorstelt, maar dat ze zich moeten richten op de logistieke sector zoals in het verleden is afgesproken. Ook de ecologie in dit plan verdiend meer aandacht. We dienen hiervoor een motie in samen met alle partijen.
Voor wat betreft onderwijs staat de nieuwbouw van De Wildschut in Gilze gepland. Helaas lopen we hier tegen wat tegenslagen aan zoals stijgende bouwkosten en de mogelijke aanwezigheid van vleermuizen. Wij blijven er echter van overtuigd dat er een mooi gebouw gaat komen. Die paar maanden vertraging zijn jammer maar die kunnen er nu ook wel bij.
Als we kijken naar het onderdeel sport dan investeren we net als de afgelopen periode ook flink. De huidige Margriethal gaat vervangen worden en ook gaat Sporthal Achter de Tuintjes een hele grote renovatie ondergaan.
Naar recreatie en natuur kijkende zien we ook grote projecten op de rol. Denk hierbij aan het komen tot planvorming van de Wouwerbeek en kwaliteitsgroenprojecten. Betreffende het kwaliteitsgroenproject in Gilze zullen we u binnen afzienbare tijd een mooi ontwerp dat samen met de omgeving is gemaakt presenteren. Daarnaast verwachten we ook dat Toerlezjoere met de rustpunten en drinkwatertappunten nog enkele locaties erbij gaat krijgen. Kern ’75 ziet uit naar de resultaten.
Zorgen hebben we bij de ontwikkeling rondom het sociaal domein en dan specifiek de zaken die door het Rijk zonder evenredige financiële middelen over de schutting worden gegooid en wij als gemeenten maar op moeten lossen. De oplossing hebben wij zo niet voorhanden. Maar dat we als gemeente innovatief moeten gaan worden om alles in beeld te krijgen en betaalbaar te houden is wel duidelijk. Een hele uitdaging voor ons allen.
Programma Volksgezondheid en Milieu. Duurzaamheid en energie waakt over deze onderwerpen, maar helaas zien we hier nog maar weinig concrete punten in terug waarvoor we middelen reserveren. Kern ’75 gaat er dan ook vanuit dat de wethouder ons in de 1e helft van 2019 een visie kan presenteren en in de perspectiefnota 2020 komt met een financieel voorstel. Van het nieuwe afvalsysteem verwachten we veel en wij horen vanuit de omgeving ook veel positieve geluiden. Het min of meer dwingen om je afval te gaan scheiden is even wennen, maar dat was in de tijd met de invoering van glasbakken en later Diftar ook zo. Onze zorg op het punt van riolering zit in een recent voorstel om een bergbezinkbassin aan te gaan leggen in Wolfsweide voor €1.7 miljoen. Hier kunnen we ons niet in vinden. Wij dagen het college hierin uit innovatief te zijn en samen met het waterschap tot een beter alternatief te komen. Bergbezinkbassins worden namelijk nergens meer aangelegd omdat ze het probleem niet oplossen en te duur zijn in relatie tot het effect. Oplossingen aan de bron door hemelwater af te koppelen van het gemengde rioolstelsel zien we als een veel duurzamere oplossing.
Dan ruimtelijke ordening. In onze kernen gaan veel gebieden de komende jaren op de schop. In Rijen wordt centrumplan oost ontwikkeld. We zijn aan het sparen voor de spoorzone inclusief een tunnel en de provincie wil er één aanleggen bij Vijf Eiken. Daarnaast moeten we gaan nadenken over woningbouw in de OOR-zone. Voor Hulten moeten we de kern weer smoel geven nadat de N282 is verbreed en voor Molenschot moeten we snel op zoek naar een nieuw woningbouwplan omdat ‘Blokske’ uitverkocht is. In Gilze wordt het centrumdeel gebouwd met hierin de winkels en appartementen, krijgen de pleinen bij Den Heuvel en Bisschop de Vetplein op de schop, maar daarnaast komt er een ruimte voor ruimte plan aan het Laarspad. Echter eer dat we hier kunnen gaan bouwen zijn we vast weer enkele jaren verder en liggen hiermee de woningbouwmogelijkheden in Gilze zo goed als stil. Ruimtelijke procedures moeten immers nog opgestart worden. Ons voornaamste zorgpunt is het ontbreken van plannen voor echt goedkope woningen zoals Tiny Houses, meegroeiwoningen of andere goedkope woonvormen.
Kern ‘75 wil aan de oproep gehoor geven die het Rijk en de provincie ons mee heeft gegeven. Die oproep is een bouwversnelling. Overigens kan een bouwversnelling ons ook helpen om het weerstandsvermogen te verbeteren. Om de versnelling kracht bij te zetten willen we het college vragen om in de reactie op dit betoog op 5 november duidelijkheid te verschaffen of op 19 november aan onze vraag tegemoetgekomen kan worden dat er een locatie komt waarbij woningen in het goedkope segment in 2019 gerealiseerd kunnen worden en dan bij voorkeur Wendel-Zuid omdat dit bestemmingsplan reeds gereed is.
Nu zo ongeveer over alle hoofstukken voor een 1e keer iets gezegd te hebben wil ik u allen uitdagen de uitdaging aan te gaan het programma en misschien wel meer te gaan realiseren de komende jaren. Ja er zijn zorgen, maar bij ons overheerst de grote ambitie en het aan de slag gaan met mooie projecten zodat we de leefbaarheid in onze kernen verder kunnen verbeteren of in stand houden.
Dit was mijn 1e keer om u onze visie op de programmabegroting mee te geven. Ik zie nu al uit naar de 2e keer en dank u voor de aandacht!
Corné Machielsen