Betoog “1ste Turap 2024 & Perspectiefnota 2025” van raadsvergadering 4 juli 2024
11 juli 2024
Het is weer die tijd van het jaar! De tijd waarin we met z’n allen om de tafel zitten, de pennen slijpen en het vergrootglas pakken om de financiële vooruitzichten en ambities voor onze mooie gemeente door te nemen.
Om te beginnen, wil ik iedereen die heeft bijgedragen aan de opstelling van de eerste Turap 2024 en deze Perspectiefnota 2025, van harte bedanken. De Turap heeft een prachtige titel: “Samen uniek met oog voor iedereen”. En daar kunnen wij als Kern ’75 nog steeds volledig achter staan.
Nu heeft de Perspectiefnota 2025 nog geen titel, maar als het aan ons ligt, noemen we het “De Basis op Orde”. Dit benadrukt precies waar wij als gemeente verantwoordelijk voor zijn: een stevige basis voor onze inwoners.
We gebruiken dit moment ook om vooruit te kijken en om bestaande middelen zo goed mogelijk in te zetten voor onze inwoners. En ja, wij als Kern ’75 hebben nog wensen voor onze kernen, maar we moeten ook realistisch zijn dat niet alles maakbaar en haalbaar is.
Op mondiaal niveau zien we nog steeds de gruwelijke oorlog in Oekraïne voortduren, en ook de situatie in de regio Israël baart ons zorgen. Deze conflicten hebben een diepgaande impact.
Maar laten we nu terugkeren naar Nederland en onze mooie gemeente Gilze en Rijen, waar we gelukkig in vrede mogen leven. Voor onze gemeente geldt ook dat de samenwerking cruciaal is om onze uitdagingen zoals zorg voor elkaar en klimaatveranderingen aan te pakken. Iedereen, van burgers tot bestuurders, heeft hierin een rol te vervullen.
Wat betreft de zorg voor elkaar stellen we vast dat we in het Sociale Domein, dat ongeveer 50% van onze begroting beslaat, moeten blijven transformeren. Het is dan ook goed dat onze gemeente samenwerk binnen het “Hart van Brabant” om de inkoop van zorgtaken duidelijkere kaders te geven zodat de zorg betaalbaar blijft voor ons en voor toekomstige generaties. Dit vergt iets van de ambtelijke organisatie, zorginstellingen en onze inwoners. Maar als Kern ’75 zien we dat er belangrijke stappen worden gezet in deze noodzakelijke ondersteuning.
Graag neem ik u mee langs een aantal van de hoofdonderwerpen uit deze perspectiefnota. We hebben helaas niet de tijd om alles tot in detail te bespreken, maar we willen graag de voor ons belangrijkste punten toelichten.
Klimaat, duurzaamheid en groen
Als Gilze en Rijen zetten we duidelijke stappen om te investeren in gebieden waar wateroverlast op de loer ligt. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de straten in Rijen Noordoost. Het is goed om te zien dat we in 2024 veel straten in onze gemeente gaan voorbereiden voor een reconstructie. Deze reconstructies maken de woonomgeving klimaat adaptief, duurzaam en groen.
Toch hebben we als Kern ’75 ook zorgen. De inspecties op het rioolstelsel lopen behoorlijk achter. Wij voorzien dan ook dat investeringen in de toekomst noodzakelijk zullen zijn. Het is goed om te lezen dat we hiervoor middelen opnemen voor onderzoek en het realiseren van onderhoud.
In onze kernen zien we dat het groenonderhoud gelukkig steeds meer terug op niveau begint te komen. Er zijn ook allerlei initiatieven om in de wijken aandacht te hebben voor biodiversiteit door de aanplant van bloemenvelden. Dit draagt bij aan een mooiere en gezondere leefomgeving.
We zijn zeer tevreden dat de verdere realisatie van de “Wouwervallei” door vier initiatiefnemers wordt ingezet. Dit project is een prachtig voorbeeld van hoe we samen werken aan een betere toekomst.
Wat we ook zeker willen benadrukken, is dat de gemeente structureel € 20.000 investeert in de Groeituin te Gilze. Dit initiatief helpt inwoners op hun eigen tempo te groeien en ontwikkelen, iets waar we als Kern ’75 enorm trots op zijn.
Zo blijven we als gemeente investeren in onze toekomst, met oog voor duurzaamheid, groen en de ontwikkeling van onze inwoners.
Wonen
De afgelopen periode hebben we als gemeenteraad veel bestemmingsplannen voorbij zien komen. Een belangrijk bestemmingsplan wat we onlangs hebben mogen vaststellen is “De Nieuwe Erven”. Met deze uitbreiding in Molenschot verbeteren we de toekomst voor alle aanwezige voorzieningen en verenigingen. Maar we moeten ook vooruitkijken en samen beoordelen waar de kansen liggen voor toekomstige woningbouw in al onze dorpen.
Laten we hierbij denken aan inbreidingslocaties, zoals het gebied aan de Van Ghertstraat in Rijen of in de Abdis van Thornstraat in Gilze. Dit soort locaties bieden mogelijkheden om binnen de bestaande dorpsgrenzen nieuwe woningen te bouwen en zo de ruimte efficiënt te benutten. Daarnaast moeten we ook uitbreidingslocaties overwegen, bijvoorbeeld in Gilze aan de zuid, zuidwest kant en ook bijvoorbeeld de Noord- en Oostzijde van Rijen. Deze gebieden kunnen ons helpen om te voorzien in de groeiende vraag naar woningen en tegelijkertijd de leefbaarheid in onze dorpen te behouden en te verbeteren.
Verkeer
Langzaam verkeer, voetgangers/fietsers, zijn kwetsbaar. Het is dan ook belangrijk dat we hiervoor aandacht blijven vragen. We zijn dan ook blij dat we als raad in september de kaders gaan heroverwegen voor een vrij liggende fietsverbinding tussen Gilze en Riel. Hierbij is het goed om te vernemen dat de Gemeente Goirle stappen aan zetten is. Ook kijken we uit naar wanneer de Schorsstraat in Rijen als fietsvoorziening wordt opgewaardeerd.
Wat betreft de spoorzone hebben we begin dit jaar belangrijke stappen gezet door in april het voorlopige ontwerp vast te stellen. Inmiddels hebben we ook mogen vernemen dat het bestemmingsplan definitief is. Als Kern ’75 kijken we vol verwachting uit naar de volgende stappen, zoals de ondertekening van de bestuurlijke overeenkomst met het Rijk, de Provincie en ProRail.
Dicht bij de burger
Er blijft nog steeds ruimte voor mooie initiatieven zoals het initiatief van Scouting Rijen van vorig jaar.
Bij Kern ’75 vinden we het ontzettend belangrijk dat kinderen veilig in hun omgeving kunnen spelen op de aanwezige speeltoestellen. Helaas laat de perspectiefnota zien dat de investeringen in het onderhouden van deze veilige speeltoestellen grillig verlopen.
Sport, cultuur en erfgoed
Het is goed om te vernemen dat onze gemeente actief is op deze gebieden.
Sport: Gilze kan uitkijken naar een nieuwe sporthal waarvan de start van realisatie eind van de zomer 2024 zal zijn. Daarnaast is sportzaal “SporteRije” in Rijen dit jaar in gebruik genomen. Ook gaan we zowel in Gilze als in Rijen investeren in twee nieuwe skatebanen.
Cultuur: Er is aandacht voor cultuur en de gemeente stelt middelen ter beschikking voor activiteiten rondom 500 jaar Rijen en 80-jarige bevrijding.
Erfgoed: Hiervan gaan we eind 2024 een visie vaststellen die is opgezet met diverse stakeholders. Inmiddels zijn we als gemeenteraad hierin meegenomen tijdens een raadsinformatieavond.
Gemeentelijke samenwerking, ABG en huisvesting
Dit jaar hebben we als drie gemeenteraden een duidelijke richting gegeven voor de gemeenschappelijke huisvesting van onze ABG-ambtenaren. Dat is een belangrijke stap vooruit. Tegelijkertijd merken we dat het een spannende tijd wordt voor alle drie de ABG-gemeenten als het gaat om financiën.
Ook in 2024 hebben we nog steeds te maken met krapte op de arbeidsmarkt, en dat raakt helaas ook onze ambtelijke organisatie. Als Kern ’75 zijn we ons ervan bewust dat het voor onze ambtenaren een flinke uitdaging is om zo efficiënt mogelijk te werken. Kern ’75 is helder over de ABG. Wij zien een sterke ABG-organisatie, vol met enthousiaste en gemotiveerde ambtenaren, als de motor voor onze gemeenschap. Zij zijn essentieel voor de gezondheid, het wonen, en het toekomstbestendig maken van onze dorpen. We moeten blijven investeren in deze samenwerking om onze inwoners de beste ondersteuning en diensten te kunnen bieden.
Ons financieel huishoudboekje
Met een positief saldo in 2025 van €16.000 zien we alleen een sluitend jaar in 2025. Wat we al eerder hebben aangehaald tijdens de bespreking van de Perspectiefnota 2024 is dat het Rijk met de herverdeling van het gemeentefonds veel gemeentes in de rode cijfers gaat brengen. Om ons heen zien we al gemeenten die gaan ingrijpen en investeringen voor inwoners gaan faseren of zelfs stopzetten. Het mogen duidelijk zijn dat wij als Gilze en Rijen in het huishoudboekje op diverse terreinen met de rug tegen de muur staan
Indien het Rijk vasthoudt aan de herverdeling zullen wij scherpe keuzes moeten maken. Om dit goed neer te zetten en te beoordelen gaan we als gemeenteraad hierover met elkaar in gesprek om de uitwerking van het ravijnjaar nader te bespreken.
Naast dat wij als gemeente Gilze en Rijen met de ABG scherpe keuzes gaan maken, roepen wij ook de Gemeenschappelijke Regelingen op om deze scherpe keuzes ook te maken. Middels onze motie “Ook Gemeenschappelijke Regelingen moeten helpen bij het ravijnjaar”.
Het dictum luidt: Verzoekt het college:
– Enkel akkoord te gaan met de begrotingen van de gemeenschappelijke regelingen -hierboven genoemd- als daarin de nullijn voor 2026, 2027 en 2028 worden gehanteerd, tenzij afwijking van die lijn noodzakelijk is om te kunnen voldoen aan de door onze raad vastgestelde beleidsdoelstellingen.
-Deze motie te delen met de andere deelnemende gemeenten in de diverse gemeenschappelijke regelingen
Tot slot willen wij benadrukken dat ondanks de grote uitdagingen van de komende “ravijnjaren”, Kern ’75 positief blijft. We zijn ervan overtuigd dat wij als gemeenteraad, samen met het college en onze ambtenaren, in staat zijn om deze financiële storm te doorstaan. We zullen de moeilijke keuzes maken die recht doen aan onze prachtige gemeente Gilze en Rijen.
Samen staan we sterk, en samen zullen we werken aan een stabiele toekomst voor al onze inwoners. Dank u wel.
Kern ‘75
Ruud van Iersel
Fractievoorzitter