Betoog “Begroting 2025 & 2de Turap 2024” van raadsvergadering 11 november 2024
11 november 2024
Vandaag, op 11 november – de dag waarop we officieel de start van het
carnavalsseizoen vieren – komen we als raad bij elkaar om te spreken over de begroting voor 2025 en de tweede Turap 2024. Een dag van vrolijkheid, maar ook van
samenkomen, en dat geeft een bijzondere kleur aan deze vergadering.
Dank aan de ambtelijke organisatie voor hun inzet en heldere analyse, die ons helpt inzicht te krijgen in noodzakelijke aanpassingen voor een meerjarig sluitende begroting.
Dit is een grote opgave, vooral gezien de aanzienlijke bezuinigingen vanuit het Rijk op het gemeentefonds, waardoor Gilze en Rijen zwaar wordt getroffen.
Het mogen duidelijk zijn dat we met deze vergadering in een bijzondere situatie zitten. Bij agendapunt G is de begroting 2025 sluitend maar het opvolgende agendapunt slaat de
2de Turap 2024 een gat in die begroting en zijn plots alle jaren fors negatief.
De reden van de hoge tekorten vanaf 2026 is duidelijk: het Rijk kort ons enorm via het
gemeentefonds.
In dit betoog zal ik kort stilstaan bij de begroting, maar vooral bij het proces en de koers
om tot een sluitende meerjarenbegroting te komen. Het is goed om te vermelden dat er veel
activiteiten in de begroting 2025 staan die de Gemeente Gilze en Rijen gaat uitvoeren.
We hebben enkele vragen voor het College:
> Kan het college een update geven over de gewenste fietsvoorziening Gilze-Riel?
> We hebben begrepen dat de nutsbedrijven ook kampen met capaciteitsproblemen.
Heeft dit invloed op geplande reconstructies van straten binnen onze Gemeente in 2025?
> Kan het college aangeven dat het inzichtelijk maken van de noodzakelijke juiste aantal
leslokalen hoog op de prioriteitenlijst staat?
Onze oproep aan het College
Op 7 oktober hebben we in de raad besproken waar scherpe keuzes nodig zijn. Onze
oproep aan het college is om op 16 december 2024 met een voorstel te komen voor een
meerjarig sluitende begroting die structureel in balans is vanaf 2025. Enkele belangrijke
punten willen wij benadrukken.
Kostenbeheersing ABG-organisatie
Als Kern ‘75 streven we naar kostenbeheersing voor onze ABG-organisatie zonder
afbreuk te doen aan de samenwerking met Baarle-Nassau en Alphen-Chaam. Als Kern
‘75 begrijpen we dat we hiervoor ook de steun van Baarle-Nassau en Alphen-Chaam
moeten hebben. Om het College hierbij te helpen, hebben we een motie voorbereid om
dit te agenderen bij de directie van de ABG.
Indienen van motie met als titel: “Ook de ABG-organisatie moeten helpen bij het ravijnjaar”
Toeristen- en forensenbelastingen
Wij stellen voor de toeristenbelasting aan te passen aan het regionale gemiddelde, wat
volgens ons een eerlijke stap is. Ook willen we forensenbelasting activeren. Beide
aanpassingen bieden kansen om extra inkomsten te genereren zonder een zware last op
onze inwoners te leggen.
Btw-compensatiefonds
Als Kern ’75 kunnen wij ons vinden om een gedeelte van het btw-compensatiefonds te
gebruiken om de gevolgen van het komende ravijnjaar wat te dempen. Provincie Noord-
Brabant heeft ook aangegeven dat we dit hiervoor kunnen inzetten.
Basisvoorzieningen van groen, wegen en riolering op orde houden
Groenvoorzieningen, wegen en riolering vormen de kern van onze leefomgeving. Gezien
klimaatverandering is het van belang deze kwaliteit van voorzieningen te behouden en
waar nodig te versterken om de leefbaarheid in onze gemeente te waarborgen.
Ombuigingen en investeringen in het Sociaal Domein
De recente berichten van CrossRoads laten zien dat er dringend acties nodig zijn om het
Sociaal Domein betaalbaar te houden. Kern ’75 wil zich inzetten voor de noodzakelijke
ombuigingen, Tijdens de carrousel hebben we inhoudelijk gesproken met de
ambtenaren over dit vraagstuk en zijn we ons bewust geworden dat we in 2025 moeten
investeren om te komen tot passend beleid met oog voor het behoud van betaalbare
ondersteuning.
Toekomstige investeringen en mogelijke risico’s
Als Kern ’75 zien we op korte en middellange termijn dat er mogelijk investeringen op ons
afkomen. Daarbij moeten we bijvoorbeeld denken aan de uitbreiding van leslokalen bij
een aantal basisscholen. Het nodige onderhoud/herinrichtingen van onze wegen en
pleinen en mogelijke ontwikkelingen van inbreidingslocaties.
Tegelijk moeten we rekening houden met mogelijke risico’s, zoals tegenvallers in het
sociale domein, onzekerheid rondom de spreidingswet: als deze wet zou stoppen, vallen
ook de daarbij behorende financiële middelen weg. En niet geheel onbelangrijk: de
afnemende inkomsten uit grondexploitatie.
Kortom, gezien deze factoren willen wij ervoor pleiten dat we een modus vinden om onze
reserves te versterken. Hiermee zorgen we ervoor dat we voorbereid zijn op mogelijke
financiële tegenvallers en dat we onze financiële positie stabiel kunnen houden om
toekomstbestendig te blijven investeren.
OZB-tarief als sluitpost
En ten slotte het OZB-tarief. We willen ons hoge kwalitatieve niveau van voorzieningen
behouden. Hierdoor ontkomen we er niet aan om aan de knop van de OZB te draaien.
Wel benadrukken we dat onze gemeente in de lagere regionen moet blijven qua
lastendruk.
Met deze uitgangspunten hebben wij als Kern ’75 onze koers duidelijk gemaakt. Wij
staan voor een solide begrotingsbeleid dat enerzijds onze financiële
verantwoordelijkheid weerspiegelt en anderzijds onze inzet voor een hoge
levenskwaliteit in Gilze en Rijen waarborgt.
Laten we in de geest van saamhorigheid, passend bij de start van het carnavalsseizoen,
deze opgave gezamenlijk oppakken.
Dank u wel
Kern ‘75
Ruud van Iersel
Fractievoorzitter