Betoog “Perspectief nota 2024” van raadsvergadering 10 juli 2023
11 augustus 2023
Allereerst willen wij het college en alle ambtenaren bedanken voor het opstellen en aanbieden van de 1ste Turap 2023 en de Perspectiefnota 2024. Zoals elk jaar is dit voor ons als politiek en belangrijk moment waarop we reëel naar voren kijken wat de financiële uitwerking zal zijn voor het komende jaar wat betreft wettelijke taken en onze ambities.
De titel van de Perspectiefnota 2024 luidt: “Samen uniek, met oog voor iedereen”. Een titel die veel in zich heeft. Want SAMEN met onze inwoners maken we onze kernen mooier en vaak unieker. SAMEN bereiken we namelijk meer en SAMEN is ook veel leuker. Dus wat Kern ’75 betreft kunnen wij ons hierin zeker vinden!!
We gebruiken ook dit moment om naar voren te kijken en dat we bestaande middelen zo optimaal mogelijk inzetten voor onze inwoners. En ja, wij als Kern ’75 hebben zeker nog wensen voor onze kernen maar we moeten ook realistisch zijn dat niet alles maakbaar en haalbaar is. Kijkende naar het grote geheel moeten we helaas vaststellen dat de verschrikkelijke oorlog in Oekraïne nog steeds gaande is. De impact van deze oorlog houdt ons nog steeds in de grip en de schommelende brandstof- en energieprijzen en de daar uit voortvloeiende inflatie voor levensonderhoud zijn hier het gevolg van. Het huishoudboekje van onze Gemeente wordt hierdoor ook nadelig beïnvloed. Ook de verandering van ons klimaat is een belangrijk punt waarbij we als samenleving gezamenlijk moeten optrekken om dit beheersbaar te krijgen. Alle inwoners maar ook bestuurders hebben een rol om tijdige en effectieve aanpassingen te realiseren om actuele of verwachte klimaatverandering het hoofd te kunnen bieden.
In het Sociale Domein, wat ca. 50% van onze begroting is, maken we momenteel een transformatie door. Als gemeente trekken we op binnen het “Hart van Brabant” om de inkoop van de zorgtaken duidelijkere kaders mee te geven zodat de zorg voor ons maar ook voor toekomstige generaties betaalbaar blijft. En ja dit vergt iets van de ambtelijke organisatie, zorginstellingen en onze inwoners. Maar als Kern ’75 zien we dat er belangrijke stappen worden gezet aangaande deze noodzakelijke ondersteuningen.
Het mag duidelijk zijn dat onze ambtenaren bergen werk verzetten om alle wettelijke taken maar ook onze gewenste ambities uit te voeren en daarnaast onze inwoners optimaal te informeren waar ondersteuning is gewenst. Ook in 2023 hebben we nog steeds te maken met krapte op de arbeidsmarkt en dit kent helaas ook zijn weerslag op onze ambtelijke organisatie. Als Kern ‘75 zijn we ons bewust dat het voor onze ambtenaren een grote opgave is om zo efficiënt mogelijk te werken.
Graag neem ik u mee langs een aantal van de hoofdonderwerpen uit deze perspectiefnota. Gezien de tijd die ik heb zal het niet een uitputtend of een volledig overzicht zijn, maar we willen de in onze ogen belangrijkste punten graag toelichten.
Klimaat, duurzaamheid en groen
Deze thema’s zullen de komende jaren alleen maar belangrijker worden. We zijn ons allemaal bewust dat we met de verandering van ons klimaat rekening moeten gaan houden. Het is goed om te zien dat we als Gemeente Gilze en Rijen hiervoor gelden reserveren om plannen te maken en over te gaan tot uitvoering. In de begroting staat nog een PM post voor het masterplan afkoppelen regenwater in de kern Rijen. We hebben de afgelopen jaren gezien dat zeker Rijen Noord-Oost diverse malen schade heeft ondervonden van hevige regenbuien. Met het duurzaam inrichten van deze Rijense wijk zijn we de eerste stappen aan het zetten om dit in de toekomst het hoofd te bieden. Met het masterplan gaan we nog een stap verder om het regenwater te laten infiltreren in de droge gebieden en af te voeren waar het water overtollig is.
Helaas zien we dat vanwege de ambtelijke capaciteit een vertraging in het opzetten van de plannen met een bijbehorende begroting. We hebben vernomen dat we een raadsvoorstel kunnen verwachten medio Q3/Q4 in 2023.
Vraag:
– Kan het college aangeven of Q3 of Q4 realistisch is dat we hierover meer inzage krijgen omdat het Masterplan afkoppelen kern Rijen Noord/Oost nu als PM post in de begroting staat?
Groen
Nut en noodzaak om groen te behouden, onderhouden en te versterken is belangrijk. Er is overduidelijk een achterstand in het onderhoud groen opgetreden en dat zien en horen we dagelijks terug. Gelukkig is er voor het groen onderhoud nu een nieuw contract afgesloten.
Ook het initiatief dat we per jaar 30 extra bomen planten om verder te vergroenen zien wij als een belangrijk signaal naar onze inwoners. We zijn ons bewust dat het vaak uitdagend is om de juiste boom op de juiste plaats te planten. Maar als Kern ‘75 willen we dit initiatief continueren. Samen met het CDA en GGR dienen wij dan ook een motie in met als titel “Planten van 30 bomen continueren met focus op centrumgebieden”. Het dictum luidt:
Verzoekt het college:
Voor het planten van bomen in 2024 zoekgebieden als centrumgebieden Gilze, Rijen, Molenschot en Hulten als eerste te beoordelen;
Om het planten van 30 extra bomen per jaar in de dorpskernen te continueren, in de jaren 2025, 2026 en 2027; Dit op te nemen in de perspectiefnota van 2025.
Wonen
Als Kern ‘75 zien we dat we gelukkige verschillende bouwprojecten hebben aangezet of nog in de pijplijn hebben staan. Wel merken we op als Kern ‘75 dat onze Gemeente steeds minder grondpositie heeft om ontwikkelingen van onze dorpen te continueren
Vraag:
– Wat is de visie van het college met betrekking tot onze strategische grondpositie?
Verkeer
Als Kern ‘75 verraste het ons dat de laatste fase Wildschut/Heuvel/Alphenseweg tot Lochstraat als een soort verrassing in 1ste Turap 2023 wordt gevlagd. Deze reconstructie moet natuurlijk gewoon uitgevoerd worden nadat basisschool de Wildschut is opgeleverd.
Vraag:
– Is er een aanwijsbare reden waarom dit project niet eerder is gevlagd?
– Wat kunnen we leren als college maar ook als gemeenteraad dat dit soort verrassingen tot het minimum beperkt blijven?
Ook het centrumplan Rijen wordt in 2024 opgeleverd. Belangrijk hierbij is dat de aansluiting naar de Marijkestraat opnieuw wordt heringericht. Wat ons betreft is dit het momentum om één plan te maken voor de totale reconstructie van de Marijkestraat.
Als Kern ‘75 dienen wij hiervoor een amendement in wat wordt ingediend met GGR.
Dictum voorgesteld besluit:
De perspectiefnota 2024 vast te stellen; De meerjarenbegroting 2023 (2023-2027, onderdeel A van deze nota voortkomend uit de 1e tussentijdse rapportage 2023) aan te passen op het onderdeel “B. Effecten wensen en oplossingsrichtingen”. Te wijzigen in: Besluit: De perspectiefnota 2024 vast te stellen met de volgende toevoeging; Een participatietraject te starten om te komen tot planvorming van de herinrichting van de gehele Marijkestraat; Uiterlijk in Q4 2023 en voorstel van de herinrichting van de gehele Marijkestraat (incl. ontsluiting) aan de Raad voor te leggen incl. dekking; De herinrichting (eerste gedeelte, ontsluiting) van de Marijkestraat te Rijen qua uitvoering synchroon te laten lopen met de oplevering van het nieuwe gedeelte centrumplan Rijen; De extra kosten van de herinrichting van de Marijkestraat te Rijen op te nemen in de begroting 2024 (en de daaropvolgende jaren).De meerjarenbegroting 2023 (2023-2027, onderdeel A van deze nota voortkomend uit de 1e tussentijdse rapportage 2023) aan te passen op het onderdeel “B. Effecten wensen en oplossingsrichtingen”.
Vraag:
– Kan het college aangeven of er een noodzakelijke koppelkans ontstaat voor het herinrichten van de aangrenzende straten Beatrixstraat, Irenestraat, Prins Hendrikstraat en de Emmastraat?
Dicht bij de burger
Voor onze jeugd gaan we investeren in skatevoorzieningen in Gilze en Rijen. Als Kern ‘75 zijn we groot voorstander dat we in de openbare ruimte investeren waar men kan sporten en samenzijn.
Vraag:
– Kan het college aangeven wanneer deze projecten gerealiseerd worden. Voor Rijen is dit doorgeschoven naar Q1-2024, is dit wel realistisch?
– Hoe verhoudt zich de realisatie van de skatebaan in Rijen en de visie voor het gehele gebied “De Moerstraat”
We hebben ook kunnen lezen in de documenten dat we de formatie voor veiligheidsvraagstukken uitbreiden naar 1fte. Tijdens de carrousel hebben wij hierover gesproken en het is ons duidelijk dat ongeacht het aantal fte, dat men altijd moet blijven prioriteren. Wel willen wij aanstippen dat zaken als ondermijning, cybercrime, mensenhandel een sluimerend gif in onze samenleving is.
Vraag:
– Zijn we met deze aanvulling tot een volwaardige 1 fte in staat om invulling te geven aan deze belangrijke thema’s?
– Wat is de benchmark in de regio m.b.t. het aantal fte op dit domein?
Sport, cultuur en erfgoed
In de Perspectiefnota 2024 hebben we de kans gezien om Scouting Rijen te ondersteunen met het renoveren van hun bestaande accommodatie. Vorig jaar hebben we hier uitgebreid over gedebatteerd in de commissies en ook het verzoek bij onze raadsleden neergelegd om de rust te bewaren zodat de Scouting Rijen het optimale uit hun plan kan halen en dat we als politiek niet geforceerd plannen er doorheen drukken. Onze gezamenlijk inspanning heeft geresulteerd in een gedragen plan vanuit de Scouting Rijen en de Gemeente. Een mooi resultaat wat betreft deze basisondersteuning voor onze jeugd en alle vrijwilligers van de Scouting Rijen.
Viering 80 jaar bevrijding
Kern ’75 vindt het van groot belang dat aandacht besteden aan de viering van 80 jaar bevrijding. Dat vrijheid geen vanzelfsprekendheid is mag duidelijk zijn. Wij worden hier dagdagelijks in de nieuwsberichten aan herinnerd. Het samen vieren door jong en oud van 80 jaar bevrijding verbindt onze samenleving en vinden wij als Kern ’75 belangrijk.
Gemeentelijk samenwerking, ABG en huisvesting
Kern ’75 ziet dat de ABG nog steeds stappen voorwaarts zet. Tijdens de carrousel met de ambtenaren werd weer duidelijk dat wij beschikken over gedreven en enthousiaste ambtenaren die zich elke dag inzetten voor onze inwoners. En ja, er gaan ook zaken niet zoals de ambtenaren of wij als gemeenteraad willen maar dat is wat Kern ‘75 betreft “all in the game”. Wat voor ons ook duidelijk is dat we moeten blijven investeren in de ABG wat ten goede komt van onze inwoners, zoals:
* ICT
* gezamenlijke huisvesting
Ons financieel huishoudboekje
Het huishoudboekje van onze gemeente blijft uitdagend om jaar op jaar sluitend aan te bieden. De basis is nog steeds gezond en we zien nog steeds kansen om het voorzieningenniveau hoog te houden en waar mogelijk te investeren. Laten we even inzoomen op de ravijnjaren 2026 en 2027 waarbij het Rijk een herverdeling wil maken en ons voor miljoenen zal korten in het gemeentefonds. Als dit de waarheid wordt, moeten er keuzes gemaakt worden welke voorzieningen we moeten afschalen of waar we belastingen verhogen. We doen een dringend beroep aan onze raadsleden die een direct lijntje met de landelijke politiek hebben en dat dit niet de uitkomst kan worden. Jullie gedreven inzet in onze Gemeenteraad wordt door Kern ‘75 enorm gewaardeerd en we gaan er ook vanuit dat dit thema met dezelfde energie wordt besproken bij jullie landelijke fracties.
Vraag:
– Hoe ziet het financieel perspectief eruit in 2026 en 2027 als we de herverdeling van het gemeentefonds niet zouden meewegen?
Algemeen
In de 1ste TURAP 2023 zien we dat veel activiteiten voor het najaar 2023 zijn gepland. Ik wil graag vragen of de verantwoordelijke portefeuillehouders een reactie kunnen geven of het realistisch is dat we deze projecten eind 2023 mogen verwachten
Tot slot voorzitter, alle raadsleden, college en ambtenaren hebben hard gewerkt om middels de perspectiefnota keuzes te maken waarbij we kunnen en mogen investeren voor onze inwoners op heel veel terreinen. Zouden we allemaal dezelfde keuze maken, nee waarschijnlijk niet. Maar het is goed dat we toch tot veel gezamenlijke keuzes zijn gekomen. Want het benoemen, benadrukken en soms uitvergroten van onze verschillen brengt onze raad en onze inwoners uiteindelijk niet verder. Als Kern ‘75 gaan we positief en SAMEN met onze inwoners, raadsleden, college en ambtenaren verder op weg naar een beter Gilze, Rijen, Molenschot en Hulten.
Leve onze democratie!
Ruud van Iersel – Fractievoorzitter Kern ’75